بسیاری از شما آلمان را به عنوان یکی از صنعتیترین و مدرنترین کشورهای اروپایی میشناسید. اقتصاد قوی و پررونق این کشور آن را به قطب اقتصادی در سطح جهان تبدیل کرده است. این کشور با داشتن سیستم آموزشی معتبر و پیشرفته، بعد از انگلیس و آمریکا سالانه بیشترین تعداد دانشجوی بینالمللی را در دنیا دارد. اگر شما نیز به تحصیل دکتری در آلمان فکر میکنید، بهتر است بدانید این کشور مزایای تحصیلی بسیاری را ارائه میدهد. وجود دانشگاههای برجسته و متعدد، امکان تحصیل رایگان و ارائه مدرک تحصیلی معتبر از جمله این مزایا هستند.
علاوه بر دانشگاه، وجود مؤسسات تحقیقاتی متنوع دانشجویان را برای تحصیل در مقطع دکتری به آلمان فرا میخواند. دانشگاهها ارائهدهنده دروس پیشرفته و بهروز هستند. همچنین خلاقیت جایگاه ویژهای در سیستم آموزشی این مؤسسات دارد. تحصیل دکتری در آلمان از جمله راههای مهاجرت به این کشور محسوب میشود. دانشجویان با انتخاب آلمان به عنوان مقصد مهاجرتی، امکان تحصیل در رشتههای گوناگون مقطع دکتری را خواهند داشت. در این مقاله قصد داریم جزئیات بیشتری را پیرامون شرایط تحصیل دکتری در آلمان، نحوه پذیرش، مدارک مورد نیاز، شرایط کار و همراه دانشجو بررسی کنیم.
فهرست مطالب
شرایط تحصیل دکتری در آلمان
یکی از بهترین مقاصد مهاجرت تحصیلی، قطعا کشور آلمان است. توسعه قابل توجه علم، تکنولوژی و تحقیقات در آلمان موجب شده که دانشجویان بسیاری از سراسر جهان آن را برای تحصیل انتخاب کنند. این کشور در ارائه رشتههای مختلف در مقطع دکتری پیشتاز است. درصد بالایی از فارغ التحصیلان نیز در مدت زمان کوتاه وارد بازار کار میشوند. لازم است بدانید که تحصیل دکتری در آلمان به دو شیوه صورت میگیرد:
- دکتری سنتی: این شیوه از شیوههای آموزشی قدیمی آلمان به حساب میآید. در این روش، دانشجو به صورت فردی و مستقل یک پروژه تحقیقاتی انتخاب کرده و به کمک استاد راهنما آن را پیش میبرد. این پروژه در قالب پایان نامه ارسال و مورد بررسی قرار میگرد. تحقیقات ممکن است در یک دانشگاه، سازمان غیر دانشگاهی یا یک شرکت آلمانی انجام شود.
- دکتری ساختار یافته: این روش یک روش نوین برای تحصیل دکتری در آلمان به حساب میآید. تعدادی از دانشجویان به صورت یک گروه موضوعی برای پروژه خود انتخاب میکنند. سپس آن را به صورت گروهی پیش برده و به نتیجه میرسانند. این پروژه در واقع دوره تکمیلی جدا از پایان نامه دانشجویی است. بدین منظور، لازم است گروه دانشجویان با مؤسسات تحقیقاتی همکاری داشته باشند.
دوره تحصیل دکتری در آلمان بسته به روش ارائه (سنتی ۴ سال، ساختار یافته ۳ سال) و رشته تحصیلی متفاوت خواهد بود. شرایط مورد نیاز برای تحصیل در این مقطع نیز به رشته مورد نظر بستگی دارد. به طور کلی، شرایط ضروری برای تحصیل دکتری در آلمان شامل موارد ذیل است:
شرط سنی
افرادی که متقاضی تحصیل مقطع دکتری در آلمان هستند، لازم است شرط سنی را در نظر بگیرند. آلمان محدوده سنی قبل از ۴۵ سال را برای دریافت پذیرش در این مقطع تحصیلی مشخص کرده است. اگر تصمیم به ادامه تحصیل خود در این کشور دارید، بهتر است در اسرع وقت اقدامات لازم را انجام دهید.
سطح زبان مورد نیاز
داشتن مهارت کافی در انگلیسی یکی از الزامات تحصیل دکتری در آلمان است. چرا که در این مقطع دروس به زبان انگلیسی ارائه میشوند. متقاضی باید پیش از اقدام برای پذیرش موفق به کسب نمره ۵/۶-۷ آیلتس و یا نمره ۹۰-۱۰۰ تافل شده باشد. در این صورت شانس بیشتری برای پذیرش خواهد داشت.
در دکتری ساختار یافته تدریس کاملا به انگلیسی انجام میشود. در حالی که در دکتری سنتی ممکن است دانشجو پایانه نامه خود را به زبان آلمانی ارائه دهد. بنابراین، داشتن مدرک آلمانی سطح B2/C1 نیز ضروری است. برخی از دانشگاهها با ارائه نمره تست داف سطح زبان آلمانی دانشجو را مورد ارزیابی قرار میدهند.
شرط معدل
میزان معدل نیز از موارد مهم جهت پذیرش در مقطع دکتری است. این میزان بسته به دانشگاه و رشته انتخابی متفاوت خواهد بود. به طور کلی، حداقل معدل کل مورد نیاز ۲.۵ gpa و یا سطح B+ مشخص شده است. تحصیل دکتری در آلمان بیشتر جنبه پژوهشی داشته و میزان معدل اهمیت کمتری دارد. تحصیل در این مقطع مستلزم گذراندن حداقل ۸ ترم تحصیلات دانشگاهی است. بنابراین، لازم است متقاضیان مدرک معادل کارشناسی ارشد آلمان را در دانشگاه مورد تأیید دریافت کرده باشند.
مراحل پذیرش دکتری در آلمان
اگر متقاضی ساکن کشورهای خارج از اتحادیه اروپا است و قصد تحصیل در آلمان را دارد، باید ویزا دریافت کند. یکی از الزامات گرفتن ویزای تحصیلی داشتن پذیرش از یکی از دانشگاههای آلمان است. در این مرحله، فرد با دانشگاههای مورد نظر ارتباط میگیرد و به دنبال استاد راهنمای مناسب میگردد. در نهایت از میان چندین درخواست ارسالی، موفق به یافتن استاد راهنما میشود. استاد راهنما در واقع واسطهای میان دانشجو و دانشگاه است. دانشجو با ارائه مدارک تحصیلی (با نمرات بالا)، انگیزه نامه کامل و رزومه قوی، موفق به دریافت تأییدیه از او خواهد شد. کامل و بینقص بودن مدارک نقش مهمی در گرفتن تأییدیه از استاد راهنما دارد.
در صورت داشتن شرایط لازم، تأییدیه به دانشگاه مورد نظر ارائه شده و نامه پذیرش صادر میشود. تفاوتی که در پذیرش این مقطع تحصیلی با مقاطع پایینتر وجود دارد این است که دانشجویان با مراکزی چون Uni Assist در ارتباط نیستند.
شما به عنوان متقاضی تحصیل دکتری در آلمان با داشتن پذیرش دانشگاه میتوانید اقدامات لازم برای گرفتن ویزا را انجام دهید. بدین منظور لازم است به سفارت این کشور مراجعه کرده و قرار مصاحبهای تنظیم کنید. تقاضای تحصیل در این مقطع بالا است و پروسه رزرو وقت مصاحبه زمانبر خواهد بود. این کار به صورت آنلاین و از طریق وبسایت مربوطه انجام میگیرد. در مورد متقاضیان مقطع دکتری، امکان گرفتن وقت فوری وجود دارد.
در روز مصاحبه، لازم است مدارک و شرح مختصری از اهداف خود برای تحصیل دکتری در آلمان را ارائه دهید. مدرک کارشناسی ارشد و مقاله علمی تألیف شده از مهمترین این مدارک هستند. در بیشتر موارد، مصاحبه مقطع دکتری به زبان انگلیسی انجام میشود.
مدارک مورد نیاز تحصیل دکتری در آلمان
نظام آموزشی پیشرفته و باکیفیت آلمان همه ساله متقاضیان بسیاری را از نقاط مختلف دنیا به خود جذب میکند. همانطور که اشاره شد، یکی از مراحل دریافت پذیرش و تحصیل در آلمان گرفتن ویزا است. از این رو علاوه بر شرایط، آماده کردن مدارک مورد نیاز نیز ضرورت دارد. در مرحله دریافت پذیرش از دانشگاه، به کمک استاد راهنما میتوانید مدارک کامل و دقیقی را جمعآوری و ارسال کنید. برخی مدارک نیز جهت ارائه به سفارت آلمان در روز مصاحبه آماده میشوند. ضروریترین این مدارک شامل موارد ذیل هستند:
- مدارک شناسایی ترجمه شده
- مدارک تحصیلی (مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد) ترجمه شده به همراه ریز نمرات
- رزومه تحصیلی (سایر گواهینامههای معتبر)
- مدرک زبان انگلیسی
- انگیزه نامه
- گواهی تمکن مالی
- تأییدیه استاد راهنما
- نامه پذیرش دانشگاه
هزینه تحصیل مقطع دکتری در آلمان
موضوع دیگری که دانشجویان برای تحصیل دکتری در آلمان مورد توجه قرار میدهند، هزینه آن است. آلمان کشوری پیشتاز در عرصه تحصیل و آموزش است. از این رو، همواره شرایطی را فراهم میکند که متقاضیان قادر به تأمین مخارج زندگی و تحصیل خود در این کشور باشند. دانشجویان دکتری به مدت ۳ سال میتوانند به صورت رایگان در دانشگاههای دولتی آلمان مشغول به تحصیل شوند. بعد از آن، به ازای هر ترم شهریه اندکی در نظر گرفته میشود. دانشجویان بینالمللی نیز میتوانند از این مزیت بهرهمند شوند. هزینه تحصیل در این مقطع تنها محدود به مخارج اداری و خدمات دانشجویی است. برای تحصیل دکتری در دانشگاههای خصوصی هر ترم ۳۰۰-۳۰۰۰ یورو به عنوان شهریه پرداخت میشود.
هزینه امور اداری و خدمات دانشجویی به طور میانگین معادل ۲۵۰ یورو در هر ترم است.
اجاره مسکن، خوراک، پوشاک، حمل و نقل، تفریح و … مخارج ضروری تحصیل دکتری در آلمان هستند. تهیه مسکن عمدهترین هزینه زندگی دانشجویی است. دانشجویان با زندگی در خوابگاه کمترین هزینه را پرداخت خواهند کرد. زندگی در آپارتمانهای اشتراکی یا مجزا به ترتیب قیمت بیشتری دارند.
بهترین دانشگاهها برای تحصیل دکتری در آلمان
آلمان با داشتن دانشگاههای ممتاز، همواره یکی از برترین مقاصد تحصیلی برای دانشجویان بینالمللی محسوب میشود. دانشجویان با دریافت مدرک این کشور میتوانند در نقاط مختلف جهان فعالیت شغلی داشته باشند. این کشور بیش از ۵۰۰ دانشگاه را در خود جای داده است. این مؤسسات آموزش عالی به صورت خصوصی و دولتی بوده و برخی از آنها ارائه دهنده مقطع دکتری هستند. در پایین لیست برخی از بهترین دانشگاهها برای تحصیل دکتری در آلمان به همراه رتبهبندی جهانی آورده شده است:
نام دانشگاه | رتبه QS (۲۰۲۲) |
دانشگاه فنی مونیخ | ۵۰ |
دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ | ۶۳ |
دانشگاه هایدلبرگ | ۶۳ |
دانشگاه آزاد برلین | ۱۲۷ |
دانشگاه هومبولت برلین | ۱۲۸ |
دانشگاه فرایبورگ | ۱۷۲ |
دانشگاه گوتینگن | ۲۰۴ |
بهترین رشتهها برای تحصیل دکتری در آلمان
دانشگاههای آلمان ارائه دهنده رشتههای تحصیلی متعدد با گرایشهای مختلف در مقطع دکتری هستند. شما بسته به مدرک کارشناسی ارشد و علاقه خود بهترین رشته را برای تحصیل دکتری در آلمان انتخاب میکنید. دکتری مدیریت از جمله رشتههای پرطرفدار آلمان است. بسیاری از دانشجویان به دنبال دریافت پذیرش این رشته هستند. آلمان نیز همه ساله پذیرای شمار زیادی از دانشجویان بینالمللی در رشته مدیریت است. رشتههای دیگری که به عنوان بهترین و پرتقاضاترین رشتههای دکتری آلمان شناخته میشوند، عبارتند از:
دکتری شهرسازی: این از جمله رشتههای پرتقاضای آلمان محسوب میشود. دکتری شهرسازی در گرایشهای مختلف ارائه میشود و آینده شغلی مطلوبی دارد.
دکتری معماری: شما میتوانید برای تحصیل دکتری در آلمان رشته معماری را انتخاب کنید. برای تحصیل در این مقطع، لازم است مدرک کارشناسی ارشد رشته را داشته باشید. دکتری معماری یک دوره ۴ ساله است.
دکتری روانشناسی: روانشناسی یک رشته پژوهشی است و همه ساله افراد بسیاری برای پذیرش در آن اقدام میکنند. این رشته از جملههای رشتههای مقطع دکتری آلمان است که به زبان انگلیسی ارائه میشود.
شرایط دریافت فاند و بورسیه دکتری در آلمان
همانطور که اشاره شد، هزینه تحصیل در آلمان بسیار مناسب است. با این حال، دولت این کشور با ارائه بورسیه و کمک هزینههای تحصیلی، شرایط زندگی دانشجویی را هموارتر میکند. دانشجویان بینالمللی با دریافت بورسیههای تحصیلی میتوانند بخشی از مخارج خود را تأمین کنند. در بیشتر موارد، بورسیههای مقطع دکتری به صورت حقوق ماهیانه در اختیار دانشجویان قرار میگیرد. در ادامه انواع بورسیههای تحصیل دکتری در آلمان را بررسی میکنیم.
- بورسیه تحصیلی DAAD: این نوع بورسیه از سوی ۱۳ سازمان مرتبط با دانشجویان بینالمللی در اختیار افراد واجد شرایط قرار میگیرد. میزان بورسیه تحصیلی ۱۲۰۰ یورو در ماه است.
- بورسیه دانشجویی: برای دریافت این بورسیه، باید استاد راهنما یا سوپروایزر دانشجو را تأیید کرده و او را به بنیاد علمی دانشگاه معرفی کند. در این صورت، فرد ماهانه مبلغ ۱۲۵۰ یورو دریافت خواهد کرد.
- بورسیه بنیاد تحقیقات آلمان: این بورسیه یکی از انواع بورسیههای تحصیلی است که به دانشجویان دکتری داده میشود. مبلغ بورسیه بنیاد تحقیقات ۱۳۶۵ یورو در ماه است.
شرایط کار حین تحصیل در مقطع دکتری
یکی از مزایای تحصیل دکتری در آلمان، امکان کار در دوران دانشجویی است. دانشجویان دکتری در طول ترم میتوانند ۲۰ ساعت در هفته (نیمه وقت) مشغول به کار شوند. این افراد ممکن است به عنوان یک دستیار آموزشی در حوزه تدریس فعالیت کنند. درآمد کار حین تحصیل حدود ۴۵۰ یورو در هفته است. بدین طریق، دانشجویان در کنار کسب تجربه بخشی از مخارج خود را نیز تأمین میکنند.
شرایط کار پس از پایان تحصیلات دکتری
دانشجویان آلمانی و بینالمللی بعد از اتمام تحصیل خود در بازار کار آلمان مشغول به کار میشوند. اقتصاد قوی و نرخ پایین بیکاری در آلمان موجب شده که فارغ التحصیلان در مدت کوتاهی موفق به یافتن شغل مناسب شوند. این کشور علاوه بر موقعیتهای شغلی متعدد، امکانات علمی و پژوهشی فوقالعادهای را برای دانشجویان دکتری فراهم کرده است. بعد از به پایان رسیدن تحصیل دکتری در آلمان، افراد به مدت ۱۸ ماه به دنبال شغل مورد نظر میگردند. در صورت یافتن موقعیت شغلی مناسب، میتوانند ویزای تحصیلی را به ویزای کاری تبدیل کنند.
شرایط همراه
یکی از مزایای تحصیل دکتری در آلمان این است که متقاضیان متأهل میتوانند خانواده را با خود همراه کنند. این افراد در دوران تحصیل در کنار همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال خود خواهند بود. بدین منظور، لازم است بعد از مهاجرت به آلمان درخواست ویزای همراه بدهند. از جمله شرایط لازم برای داشتن همراه عبارتند از:
- گذشت دوره ۳ ماهه تا یک ساله از ورود دانشجو به آلمان
- مدرک زبان آلمانی (سطح C1)
- تمکن مالی کافی
- تهیه محل اقامت در آلمان
- ارائه مدارک هویتی خانواده
در پایان
خانواده بزرگ و بینالمللی اِلو ویزا کارگزار و مجری قدرتمند روشهای مهاجرتی از ایران و خاورمیانه همراه شماست. برای دریافت مشاوره و آگاهی از شرایط ویژه مهاجرتی می توانید با شماره های موجود در وب سایت تماس حاصل فرمایید. همچنین می توانید از طریق وب سایت وقت مشاوره بگیرید و منتظر تماس مشاوران ما باشید.