تحصیل مقطع دکتری در آلمان

بهترین دانشگاه‌ها برای تحصیل دکتری در آلمان

آلمان با داشتن دانشگاه‌های ممتاز، همواره یکی از برترین مقاصد تحصیلی برای دانشجویان بین‌المللی محسوب می‌شود. دانشجویان با دریافت مدرک این کشور می‌توانند در نقاط مختلف جهان فعالیت شغلی داشته باشند. این کشور بیش از ۵۰۰ دانشگاه‌ را در خود جای‌داده است. این مؤسسات آموزش عالی به‌صورت خصوصی و دولتی بوده و برخی از آن‌ها ارائه‌دهنده مقطع دکتری هستند. در پایین لیست برخی از بهترین‌ دانشگاه‌ها برای تحصیل دکتری در آلمان به همراه رتبه‌بندی جهانی آورده شده است:

بهترین رشته‌ها برای تحصیل دکتری در آلمان

دانشگاه‌های آلمان ارائه‌دهنده رشته‌های تحصیلی متعدد با گرایش‌های مختلف در مقطع دکتری هستند. متقاضیان بسته به مدرک کارشناسی‌ارشد و علاقه خود می‌توانند بهترین رشته را برای تحصیل دکتری در آلمان انتخاب می‌کنند. دکتری مدیریت از جمله رشته‌های پرطرف‌دار آلمان است. بسیاری از دانشجویان به دنبال دریافت پذیرش این رشته هستند. آلمان نیز همه ساله پذیرای شمار زیادی از دانشجویان بین‌المللی در رشته مدیریت است. رشته‌های دیگری که به‌عنوان بهترین و پرتقاضاترین رشته‌های دکتری آلمان شناخته می‌شوند، عبارت‌اند از:

1. دکتری علوم کامپیوتر

با رونق روزافزون فناوری اطلاعات، رشته‌های دکتری در علوم کامپیوتر طی چند سال اخیر طرف‌داران زیادی پیدا کرده است.

2. دکتری مهندسی برق

این رشته همواره از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و بسیاری از دانشگاه‌های آلمان برنامه‌های دکتری قوی در این زمینه ارائه می‌دهند.

3. دکتری علوم پزشکی

علوم پزشکی و به‌ویژه پزشکی عمومی، رشته‌های دکتری جذابی هستند که تقاضای بالایی دارند و جزو موفق‌ترین گرایش‌های تحصیلی در المان به‌حساب می‌آیند.

4. دکتری علوم اجتماعی و انسانی

رشته‌های علوم‌انسانی و اجتماعی، به‌ویژه در دانشگاه‌های پیشرفته آلمان، از دیدگاه پژوهش و تحصیل دکتری بسیار رشد کرده‌اند.

5. دکتری مهندسی مکانیک

این رشته به دلیل پیشرفت‌های صنعتی و نیاز به پژوهش‌های نوآورانه، در بین دانشجویان دکتری بسیار جذاب است.

6. دکتری شهرسازی: این رشته از جمله رشته‌‎های پرتقاضای آلمان محسوب می‌شود. دکتری شهرسازی در گرایش‌های مختلف ارائه می‌شود و آینده شغلی مطلوبی دارد.
7. دکتری معماری: متقاضیان برای تحصیل در این مقطع، لازم است مدرک کارشناسی‌ارشد این رشته را داشته باشند. دکتری معماری یک دوره ۴ ساله است.
8. دکتری روانشناسی: روانشناسی یک رشته پژوهشی است و همه ساله افراد بسیاری برای پذیرش در آن اقدام می‌کنند. این رشته از جمله‌ رشته‌های مقطع دکتری آلمان است که به زبان انگلیسی ارائه می‎شود.

شرایط دریافت فاند و بورسیه دکتری در آلمان

همان‌طور که اشاره شد، هزینه تحصیل در آلمان بسیار مناسب است. بااین‌حال، دولت این کشور با ارائه بورسیه و کمک‌هزینه‌های تحصیلی، شرایط زندگی دانشجویی را هموارتر می‌کند. دانشجویان بین‌المللی با دریافت بورسیه‌های تحصیلی می‌توانند بخشی از مخارج خود را تأمین کنند. در بیشتر موارد، بورسیه‌های مقطع دکتری به‌صورت حقوق ماهیانه در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد. در ادامه انواع بورسیه‌های تحصیل دکتری در آلمان را بررسی می‌کنیم.

• بورسیه تحصیلی DAAD: این نوع بورسیه از سوی ۱۳ سازمان مرتبط با دانشجویان بین‌المللی در اختیار افراد واجد شرایط قرار می‌گیرد. میزان بورسیه تحصیلی ۱۲۰۰ یورو در ماه است.
• بورسیه دانشجویی: برای دریافت این بورسیه، باید استاد راهنما یا سوپروایزر دانشجو را تأیید کرده و او را به بنیاد علمی دانشگاه معرفی کند. در این صورت، فرد ماهانه مبلغ ۱۲۵۰ یورو دریافت خواهد کرد.
• بورسیه بنیاد تحقیقات آلمان: این بورسیه یکی از انواع بورسیه‌های تحصیلی است که به دانشجویان دکتری داده می‌شود. مبلغ بورسیه بنیاد تحقیقات ۱۳۶۵ یورو در ماه است.
• Baden-Württemberg-STIPENDIUM: این بورسیه به دانشجویان بین‌المللی در ایالت بادن-وورتمبرگ اختصاص دارد و عموماً هزینه‌های زندگی دانشجویان را فراهم می‌کند.
• Heinrich Böll Foundation Scholarships: این بنیاد بورسیه‌هایی برای دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهد که فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی دارند.
• Friedrich Ebert Foundation Scholarships: این بنیاد حمایت‌های مالی برای دانشجویان علاقه‌مند به علوم اجتماعی و سیاسی را فراهم می‌کند.
• Konrad-Adenauer-Stiftung Scholarships: این بورسیه‌ها به دانشجویان بین‌المللی در مقاطع بالاتر که به سیاست و علوم اجتماعی علاقه‌مند هستند، اعطا می‌شود.
• Erasmus: این برنامه به دانشجویان مقطع دکترا که بخشی از تحصیلات خود را در کشورهای مختلف اروپایی می‌گذرانند، کمک‌هزینه ارائه می‌دهد.
• KfW Bank Scholarships: این بنیاد به دانشجویان مقطع دکترا و فوق‌لیسانس در رشته‌های فنی و مهندسی بورسیه‌های مالی ارائه می‌دهد.
• Rhine-Waal University of Applied Sciences Scholarships: این دانشگاه برای دانشجویان بین‌المللی در مقطع دکترا بورسیه‌هایی اعطا می‌کند.
• International Max Planck Research School Scholarships: این برنامه تحت‌نظر مؤسسه ماکس پلانک به محققان در حوزه‌های مختلف بورسیه‌های تحصیلی ارائه می‌دهد.

بورسیه‌های مناسب برای هر رشته‌ی تحصیلی

۱. بورس‌های تحصیلی در رشته زیست‌شناسی

• DAAD (سازمان تبادل دانشجویی آلمان): بورسیه‌هایی برای دانشجویان بین‌المللی در رشته زیست‌شناسی، به‌خصوص برای دانشجویانی که قصد دارند در زمینه‌های تحقیقاتی پیشرفته فعالیت کنند.
• Max Planck Institute Scholarships: مؤسسه ماکس پلانک فرصت‌های تحصیلی متعددی برای دانشجویان دکترا در زمینه زیست‌شناسی ارائه می‌دهد، به‌ویژه در پروژه‌های تحقیقاتی.
• Heinrich Böll Foundation Scholarships: این بورس به دانشجویانی که در زمینه‌های زیست‌شناسی یا علوم محیطی کار می‌کنند، حمایت مالی ارائه می‌دهد.

۲. بورس‌های تحصیلی در رشته شیمی

• Friedrich Ebert Foundation Scholarships: این بنیاد به دانشجویان بین‌المللی در زمینه‌های شیمی و علوم مرتبط حمایت می‌کند.
• International Max Planck Research School for Analytical Sciences: بورس‌های تحصیلی برای دانشجویان دکترا در حوزه‌های شیمی تحلیلی.
• DAAD Research Grants: این برنامه به دانشجویانی که در زمینه‌های تحقیقاتی مختلف از جمله شیمی فعالیت می‌کنند، کمک‌های مالی ارائه می‌دهد.

۳. بورس‌های تحصیلی در رشته هنر

• DAAD Scholarships for Art and Design: این بورس‌ها به دانشجویان بین‌المللی در رشته‌های هنری اعطا می‌شود و شامل رشته‌های طراحی، نقاشی و مجسمه‌سازی است.
• Friedrich Naumann Foundation Scholarships: این بنیاد به دانشجویان بااستعداد در رشته‌های هنر، رسانه و فرهنگ کمک‌هزینه ارائه می‌دهد.
• Bauhaus University Weimar Scholarships: دانشگاه باوهاوس وایمار بورسیه‌هایی برای هنرآموزان با تمرکز بر طراحی و هنرهای تجسمی ارائه می‌دهد.

۴. بورس‌های تحصیلی در رشته ریاضی

• German Academic Exchange Service (DAAD) Scholarships: بورس‌های DAAD برای دانشجویان و محققان در حوزه ریاضی ارائه می‌شود، به‌ویژه برای پروژه‌های تحقیقاتی.
• Mathematics Research Center Scholarships: بورس‌های تحصیلی برای دانشجویان دکتری در زمینه ریاضیات و آمار ارائه می‌دهد.
• Erasmus Mundus Joint Master Degrees: این برنامه برای رشته‌های ریاضی هستند و به دانشجویان بین‌المللی بورس تحصیلی اعطا می‌شود.

۵. بورس‌های تحصیلی در رشته پزشکی

• DAAD Medical Scholarships: این بورس‌ها برای دانشجویان بین‌المللی رشته پزشکی که در دانشگاه‌های آلمان تحصیل می‌کنند، اعطا می‌گردد.
• Friedrich Ebert Foundation Scholarships: ارائه‌دهنده بورسیه‌هایی برای دانشجویان پزشکی و علوم بهداشتی.
• Alexander von Humboldt Foundation: این بنیاد بورس‌هایی به محققان و دانشجویان دکترا در رشته‌های پزشکی و علوم بهداشتی ارائه می‌دهد.
• Charité – Universitätsmedizin Berlin Scholarships: این دانشگاه بورسیه‌هایی برای دانشجویان بین‌المللی در رشته پزشکی فراهم می‌کند.

شرایط کار حین تحصیل در مقطع دکتری

یکی از مزایای تحصیل دکتری در آلمان، امکان کار در دوران دانشجویی است. دانشجویان دکتری در طول ترم می‌توانند ۲۰ ساعت در هفته (نیمه‌وقت) مشغول به کار شوند. این افراد ممکن است به‌عنوان یک دستیار آموزشی در حوزه تدریس فعالیت کنند. درآمد کار حین تحصیل حدود ۴۵۰ یورو در هفته است. بدین‌طریق، دانشجویان در کنار کسب تجربه بخشی از مخارج خود را نیز تأمین می‌کنند.

 شرایط کار پس از پایان تحصیلات دکتری

دانشجویان آلمانی و بین‌المللی بعد از اتمام تحصیل خود در بازار کار آلمان مشغول به کار می‌شوند. اقتصاد قوی و نرخ پایین بیکاری در آلمان موجب شده که فارغ‌التحصیلان در مدت کوتاهی موفق به یافتن شغل مناسب شوند. این کشور علاوه بر موقعیت‌های شغلی متعدد، امکانات علمی و پژوهشی فوق‌العاده‌ای را برای دانشجویان دکتری فراهم کرده است. بعد از به‌پایان‌رسیدن تحصیل دکتری در آلمان، افراد به مدت ۱۸ ماه به دنبال شغل موردنظر می‌گردند. در صورت‌یافتن موقعیت شغلی مناسب، می‌توانند ویزای تحصیلی را به ویزای کاری تبدیل کنند.

آمار دانشجویان بین‌الملل دکتری در آلمان

طبق آمار منتشر شده از سوی یونسکو، آلمان در سال ۲۰۲۱، به‌تنهایی بیش از ۳۰۰،۰۰۰ دانشجوی بین‌المللی داشته است که بسیاری از آن‌ها در مقطع دکتری مشغول به تحصیل هستند. همچنین، بررسی‌های انجام شده توسط DAAD (سازمان تبادلات آلمان) نشان می‌دهد که ۲۱% از دانشجویان بین‌المللی، در مقطع دکتری در آلمان تحصیل می‌کنند.

شرایط همراه

یکی از مزایای تحصیل دکتری در آلمان این است که متقاضیان متأهل می‌توانند خانواده را با خود همراه کنند. این افراد در دوران تحصیل در کنار همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال خود خواهند بود. بدین منظور، لازم است بعد از مهاجرت به آلمان درخواست ویزای همراه بدهند. از جمله شرایط لازم برای داشتن همراه عبارت‌اند از:

• گذشت دوره ۳ماهه تا یک‌ساله از ورود دانشجو به آلمان
• مدرک زبان آلمانی (سطح C1)
• تمکن مالی کافی
• تهیه محل اقامت در آلمان
• ارائه مدارک هویتی خانواده

آنچه گفته شد

در این مقاله به مهاجرت تحصیلی به آلمان در مقطع دکتری پرداختیم. آلمان‌ها به واسطه‌ی پیشرفت‌های مختلف علمی و صنعتی که تجربه کرده‌اند، همواره یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران در پذیرش دانشجویان بااستعداد از سراسر جهان بوده‌اند. مشوق‌هایی چون فاندهای تحصیلی و بورسیه‌های دولتی و غیردولتی تنها بخشی از ده‌ها مواردی است که تحصیل دکتری در آلمان را برای متقاضیان جذاب کرده است. کارشناسان مهاجرت در موسسه‌ی مهاجرتی الو ویزا آماده هستند که پس از بررسی دقیق شرایط متقاضیان لیستی از بهترین انتخاب‌های ممکن را در اختیار ایشان قرار دهند و در تمام مراحل مهاجرت، از ایران تا المان، در کنار متقاضیان محترم باشند.