شرایط تحصیل در آلمان برای ایرانیان

دبیرستان

بچه ها در آلمان از ۱۰ سالگی (کلاس پنجم) وارد مقطع متوسطه می شوند، به جز برلین و براندنبورگ که از ۱۲ سالگی (کلاس هفتم) این مقطع شروع می شود. بچه ها باید تا ۱۵ سالگی تمام وقت به مدرسه بروند اما بعد از آن و تا ۱۸ سالگی می توانند -بنا به نوع مدرسه ای که انتخاب می کنند- پاره وقت یا تمام وقت به درس خواندن ادامه دهند؛ به همین دلیل، مدارس متفاوتی در آلمان وجود دارد که بنا به کیفیت تحصیلی دانش آموزان، طول دوره و نوع کیفیت درس ها در آن ها فرق دارد. در پایان تحصیلات متوسطه، بچه ها با توجه به مدرسه ای که در آن درس خوانده اند، می توانند وارد دانشگاه شوند یا دیپلم فنی و حرفه ای بگیرند.

۱- شرایط پذیرش:

این که فرزندتان به مدرسه دولتی یا خصوصی برود و در چه نوع مدرسه دولتی یا خصوصی درس بخواند، به برنامه ریزی شما برای آینده و هم چنین توصیه نامه ای (Recommendation) که از دبستان او می گیرید، بستگی دارد. برای ثبت نام در مدارس دولتی باید شناسنامه یا گواهی تولد و پاسپورت فرزندتان به علاوه آدرس محل سکونت او در آلمان را ارائه کنید.

۲- مدرک زبان مورد نیاز:

مدارس بین المللی به انگلیسی درس می دهند اما مدارس دولتی که رایگان هستند، درس ها را به آلمانی ارائه می کنند و فرزند شما باید آلمانی را روان حرف بزند. بچه هایی که به آلمانی مسلط نیستند، شاید بتوانند وارد مدارس دولتی شوند اما احتمال دارد نتوانند نمرات خوبی بگیرند و در نتیجه فرصت تحصیل در دانشگاه برایشان کمرنگ می شود.

۳- هزینه تحصیل:

مدارس دولتی رایگان هستند اما مدارس بین المللی بین ۱۴ تا ۲۰ هزار یورو در سال شهریه دریافت می کنند.

۴- شرط معدل:

دبیرستان های درجه یک دولتی که درس خواندن در آن ها امکان ورود به دانشگاه را زیاد می کند، به علاوه بعضی از مدارس بین المللی، شرط ورود دارند که شامل نمرات دبستان و توصیه نامه معلم های دوره دبستان می شود.

کارشناسی

۱- شرایط پذیرش:

برای پذیرش در دانشگاه های دولتی آلمان باید به سایت هر دانشگاه مراجعه کنید و مدارک لازم را به دقت مطالعه کنید. در این مرحله جزییات بسیار مهم هستند و گاهی یک اشتباه می تواند باعث رد درخواست شما شود.

۲- مدرک زبان مورد نیاز:

C2 از موسسه گوته. باید در نظر داشته باشید که در مقطع کارشناسی، دوره های کمتری به زبان انگلیسی برگزار می شود و بیشتر کلاس ها آلمانی هستند، بنابراین باید ثابت کنید که به زبان آلمانی تسلط دارید.

۳- شرایط سنی:

آلمان شرایط سنی خاصی برای تحصیل در نظر نمی گیرد ولی بهتر است مدرک کافی داشته باشید که نشان دهد چرا بین تحصیلات تان وقفه افتاده؛ برای نمونه بهتر است سابقه کار ارائه کنید.

۴- طول دوره:

اگر برای تحصیل در آلمان برنامه ریزی می کنید، یادتان باشد که دوره کارشناسی در این کشور ۳ ساله است، مگر برای بعضی رشته های خاص.

۵- شرط معدل:

ابتدا باید ببینید که مدرک شما مورد پذیرش سیستم آموزشی کشور آلمان هست یا نه. به سایت زیر بروید، کشور ایران را انتخاب کنید و با دقت جواب سوالات را در مورد مقطع تحصیلی تان بدهید:

www.daad.de/en

سپس معلوم می شود مدرک شما برای حضور در سطح کارشناسی پذیرفته است یا باید در آزمون تعیین سطح شرکت کنید. اگر دست کم یک سال در دانشگاه های ایران درس خوانده باشید، مدرک تان برای ورود مستقیم به دانشگاه تایید می شود.

۶- هزینه تحصیل:

دانشگاه های دولتی در آلمان رایگان هستند و فقط ممکن است هر ترم بین ۱۰۰ تا ۳۵۰ یورو هزینه اداری از شما بگیرند.

📌 برای آگاهی بیشتر مقاله تحصیل کارشناسی در آلمان را بخوانید.

کارشناسی ارشد

۱- شرایط پذیرش:

برای تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی ارشد یا همان مسترز باید مدرک کارشناسی داشته باشید، اما گاهی از شما ریز نمرات دبیرستان را هم می خواهند و قرار مصاحبه ویدیویی می گذارند.

۲- مدرک زبان مورد نیاز:

خیلی از درس های دوره ارشد به زبان انگلیسی هستند بنابراین لازم نیست به آلمانی مسلط باشید. کافی است نمره آیلتس شش و نیم را کسب کنید. البته دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ، نمره آیلتس ۵/۵ را می پذیرد. تافل هم دانشگاه به دانشگاه و رشته به رشته تفاوت می کند. بعضی ها به نمره ۸۰ راضی هستند و بعضی ها دست کم نمره ۱۰۰ را می خواهند.

۳- شرایط سنی:

آلمان شرط سنی برای تحصیل ندارد، اما اگر بین دوره کارشناسی و ارشد فاصله زیاد است، باید دلیل خوبی بیاورید که چرا بین درس خواندن شما این همه وقفه افتاده.

– طول دوره:

دوره ارشد در آلمان به طور میانگین ۲ سال یا ۴ ترم به درازا می کشد.

– شرط معدل:

بعضی رشته ها به معدل (GPA) A  یا +B (خوب) مقطع کارشناسی نیاز دارد.

۶- هزینه تحصیل:

درس خواندن در دانشگاه های آلمان رایگان است و ممکن است برای هر ترم، هزینه ناچیزی با عنوان هزینه های اداری بگیرند.

📌 برای آگاهی بیشتر مقاله تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان را بخوانید.

دکترا یا PHD

۱- شرایط پذیرش:

باید مدرک کارشناسی و ارشد معتبر، توصیه نامه از استاد راهنمای دوره دکترا که اعلام می کند قرار است تحت نظر او درس بخوانید و توصیه نامه از دست کم ۲ استادی که زیر نظرشان درس خوانده اید، داشته باشید.

۲- طول دوره:

معمولا بین ۳ تا ۴ سال طول می کشد تا دوره دکترا را تمام کنید.

۳- مدرک زبان مورد نیاز:

دانشگاه های آلمان نمره آیلتس بالایی لازم ندارند و خیلی از آن ها به نمره ای بین ۵/۴ تا ۵/۶ رضایت می دهند.

۴- شرط معدل:

احتمالا به حداقل معدل (GPA) خوب یا B+ نیاز خواهید داشت.

۵- هزینه تحصیل:

تحصیل در مقطع دکترا نه تنها هزینه ای ندارد که معمولا به دانشجویان دکتری حقوق هم پرداخت می شود.

📌 برای آگاهی بیشتر مقاله تحصیل دکتری در آلمان را بخوانید.

امکان تحصیل رایگان در آلمان وجود دارد؟

بله. درس خواندن در دانشگاه های دولتی آلمان رایگان است.

بورسیه تحصیلی در آلمان

اگر برای تحصیل در آلمان برنامه ریزی می کنید، خیال تان راحت باشد که نباید به دانشگاه شهریه بدهید و تنها باید هزینه های زندگی را تامین کنید. با این حال، موسسه های زیادی وجود دارند که با عنوان بورسیه تحصیلی (فاند) به دانشجویان کمک مالی می کنند. شرایط این موسسات متفاوت است و باید با مراجعه به سایت آن ها، درخواست خود را ثبت کنید تا به آن رسیدگی شود و در صورت تایید، به شما کمک هزینه تحصیلی پرداخت شود.

آدرس سایت بعضی از این موسسات به این شرح است (سایت اول دولتی و بقیه غیر دولتی هستند):

https://erasmus-plus.ec.europa.eu/

https://marie-sklodowska-curie-actions.ec.europa.eu/

https://www.humboldt-foundation.de/en/

نحوه ارزشیابی مدارک تحصیلی در آلمان

اگر برای مقطع کارشناسی اقدام کرده اید، باید به سایتی که بالاتر اشاره شد بروید و به سوالاتی که می پرسد پاسخ دهید تا در عرض یک دقیقه مشخص شود قادر هستید به طور مستقیم وارد دانشگاه های آلمان شوید یا باید آزمون تعیین سطح بدهید و یا در دوره پیش نیاز شرکت کنید. برای دوره های بالاتر نیز معدل ۵/۲ در سیستم ارزشیابی آلمان یا B+ کفایت می کند، ضمن این که برای تحصیل در دوره دکترا باید از یک استاد مقیم در آلمان نیز نامه پذیرش بگیرید.

شرایط دریافت ویزای تحصیلی آلمان

برای دریافت ویزای تحصیل در آلمان باید نامه پذیرش از دانشگاه، پاسپورت، ۲ قطعه عکس پاسپورتی، بیمه، مدرک زبان و مدرک استطاعت مالی برای یک سال (۱۰ هزار و ۳۳۲ یورو) را داشته باشید.

ممکن است در بعضی موارد قرارداد اجاره و مدرک فارغ التحصیلی مقاطع قبلی را نیز از شما بخواهند. شما می توانید برای دریافت آگاهی بیشتر مقاله ویزای تحصیلی آلمان را بخوانید.

خوابگاه دانشجویی در آلمان

دانشگاه های آلمان خوابگاه ندارند. ممکن است در بعضی از موارد نادر، دانشگاه تنها برای چند روز اول، شما را اسکان دهد. برای همین، بهتر است بلافاصله پس از گرفتن پذیرش از دانشگاهی در آلمان، برای پیدا کردن محل اقامت اقدام کنید.

• بهترین گزینه خوابگاه های دانشجویی است که در آلمان به وفور پیدا می شوند. به طور متوسط اجاره زندگی در این خوابگاه ها ۲۵۰ یورو در ماه است که می تواند بر اساس محل، متراژ و دیگر امکانات تغییر کند. البته تقاضا برای این خوابگاه ها زیاد است و باید به سرعت اقدام کنید تا جا بگیرید.
• اجاره مشترک آپارتمان با چند دانشجوی دیگر (معمولا ۴ نفر در یک آپارتمان) گزینه دوم است. هزینه آن حدود ۴۳۰ یورو در ماه برای هر نفر است.
• می توانید خودتان به تنهایی یک آپارتمان اجاره کنید.

بهترین شهرهای دانشجویی در آلمان

1. برلین

پایتخت و بزرگترین شهر ژرمن ها، بهترین شهر برای دانشجویانی است که قصد تحصیل در آلمان را دارند. حتی وقتی صحبت از بهترین شهرهای دنیا برای زندگی و تحصیل دانشجویان می شود، نام برلین به میان می آید. این شهر مرکز فرهنگی و اقتصادی آلمان است و در عرصه آموزش های آکادمیک و تحقیقات علمی پیشتاز است. خبر خوب این که بیشتر دانشگاه های این شهر شهریه نمی گیرند و پر هستند از دانشجویان خارجی. به این ترتیب، احساس تنهایی و دورافتادگی در غربت نمی کنید.

1. فرانکفورت

جهانشهری در آلمان. کیفیت زندگی در فرانکفورت یکی از بالاترین ها در دنیا است؛ ضمن این که یکی از قلب های تپنده تجارت و گردشگری آلمان نیز محسوب می شود. برای همین، دانشجویان خارجی به راحتی می توانند در این شهر دنبال فرصت شغلی یا کارآموزی بگردند. اگر این ها کافی نیست، خوب است بدانید فرانکفورت پایتخت اقتصادی اروپا محسوب می شود و مقر بانک مرکزی اروپا و دوازدهمین بورس بزرگ دنیا است.

1. مونیخ

سومین شهر بزرگ آلمان بعد از برلین و هامبورگ و یکی از مقاصد بزرگ دانشجویان نه فقط در آلمان که در دنیا است. معماری درجه یک، باغ های مسحور کننده و کوه های برافراشته، شهری رویایی از آن ساخته که نزدیک اتریش و چک قرار دارد و می توانید در اوقات فراغت، به این کشورها سفر کنید. برآورد می شود تا ۱۶ درصد از جمعیت مونیخ از دانشجویان خارجی تشکیل شده باشد.

• درسدن، آخن، بن، هامبورگ، اشتوتگارت، فرایبورگ، ماربورگ، دارم اشتات، مونستر و اولدنبورگ از دیگر شهرهای جذاب برای تحصیل در آلمان هستند.

هزینه زندگی دانشجویی در آلمان

هزینه زندگی یک دانشجو در آلمان کم و بیش حدود ۸۷۰ یورو در ماه است. به این ترتیب، برای یک سال زندگی تقریبا ۱۰ هزار و ۴۰۰ یورو نیاز خواهید داشت. البته بنا به سبک زندگی تان ممکن است هزینه های شما به ۱۳۰۰ یورو در ماه برسد. برای نمونه، این نگاهی است به هزینه های زندگی در شهر مونیخ برای یک دانشجو. باید در نظر داشته باشید که مونیخ گران ترین شهر آلمان برای زندگی مجردی است. البته قیمت مواد خوراکی و یا خدمات رفاهی مشابه بقیه آلمان است اما اجاره در این شهر بالاتر از بقیه جاها است:

1. اجاره: ۸۹۰ یورو در ماه
2. مواد غذایی: ۴۰۰ یورو در ماه
3. حمل و نقل: ۱۸۰ یورو در ماه
4. امکانات رفاهی (برق، گرمایش، آب، جمع آوری زباله): ۲۶۵ یورو در ماه

شرایط کار دانشجویی در آلمان

هزینه های تحصیل در آلمان بسیار پایین است، هزینه زندگی در آن جا نیز در مقایسه با خیلی از کشورهای توسعه یافته، کم است. با این حال، بسیاری از دانشجوها که برنامه تحصیل در آلمان را می ریزند، به دنبال کار پاره وقت می روند تا هزینه های زندگی شان را تامین کنند.

• شما در دوره تحصیل در آلمان می توانید معادل ۱۲۰ روز کاری یا ۲۴۰ نصف روز در سال کار کنید. شغل هایی مثل دستیار تحقیق در خود دانشگاه جزء این سقف کاری محسوب نمی شود.
• اگر در تعطیلات بین دو ترم تحصیلی، دوره کارآموزی بگذرانید، حتی اگر بدون حقوق باشد، زمان آن از ۱۲۰ روز کاری شما کم می شود. البته کارآموزی اجباری که بخشی از سرفصل های درسی است، جزء کار حساب نمی شود.
•  دانشجوهای غیراروپایی حق ندارند سراغ فریلنسری یا خوداشتغالی بروند.
• اگر در طول ماه تا ۴۵۰ یورو درآمد داشته باشید، معاف از مالیات است اما اگر درآمد شما بیش از آن باشد، مالیات از آن کسر خواهد شد.

شرایط تبدیل ویزای تحصیلی به ویزای کار

ویزای تحصیلی آلمان به ویزای کار تبدیل نمی شود. پس از پایان تحصیل، می توانید مجوز اقامت خود را برای ۱۸ ماه تمدید کنید و دنبال کار بگردید. اگر در این مدت توانستید کار پیدا کنید، مجوز اقامت جدیدی می گیرید، در غیر این صورت باید این کشور را ترک کنید و از بیرون از آلمان دوباره درخواست ویزا دهید.

شرایط دریافت اقامت دایم بعد از تحصیل در آلمان

ویزای دانشجویی منجر به گرفتن اقامت دایم آلمان نمی شود. اگر بعد از پایان تحصیل بتوانید شغلی که با مدرک تحصیلی تان همخوان باشد، پیدا کنید و به واسطه کار، دو سال در این کشور بمانید، آن وقت می توانید درخواست اقامت دایم بدهید. البته باید در این دو سال حق بیمه داده باشید و سوءپیشینه هم پیدا نکنید.